سالومه ؛ کشف رمز و راز
وردگس سورنیانتس نه تنها یک نقاشی بلکه یک مدیتیشن عمیق درباره وضعیت انسانی ( بشری ) خلق کرده است.
با زیبایی تأثیرگذار و دل انگیز ، طنین احساسی خود؛ «سالومه» قدرت جاودان هنر را به نمایش می‌گذارد.
چرا؟ زیرا هم توانایی افسون و تحریک کردن را دارد. «سالومه» اثر سورن یانتس فقط تصویر یک زن نیست؛ این اثری مملو از نمادها و معما هاست. در گوشه نقاشی، چهره سالومه قرار دارد که زیبایی، رمز و راز و قدرت را تجسم می‌بخشد. نگاه و حرکات او توجه بیننده را جلب کرده و او را وادار می‌کند تا درباره دنیای درون و سرنوشتش فکر کند.
آیا می‌دانستید
«سالومه» که در سال ۱۹۰۷ خلق شد، یکی از تأثیرگذارترین و برجسته‌ترین شاهکارهای وردگس سورنیانتس است. در اواخر قرن ۱۹، به دلیل افزایش علاقه به هنرمشرق زمین در اروپا، افسانه سالومه حیات دوباره‌ای یافت. نمایشنامه «سالومه» اثر اسکار وایلد، نمایشنامه‌نویس سمبولیست( نمادگرا) انگلیسی (۱۸۹۱)، جنجال زیادی به پا کرد و منبع الهامی برای نقاشان، مجسمه‌سازان و موسیقیدانان شد. طبق عهد جدید، هیرودیس آنتیپاس، پادشاه یهودیان، با همسر برادر خود، هیرودیا، ازدواج می‌کند.
حضرت یحیی (ع) تعمید دهنده این رابطه ناپاک را محکوم می‌کند، و دختر هیرودیا به توصیه مادرش، در مقابل رقص خود با هفت پرده از هیرودیس سر یحیی را طلب می‌کند. در نمایشنامه وایلد، سالومه دختری نوجوان است که عاشق حضرت یحیی (ع) تعمید دهنده است. با اینکه بارها از سوی او رد می‌شود و تشنه انتقام است، او در مقابل رقص خود از هیرودیس سر پیامبر خدا حضرت یحیی (ع) را می‌خواهد.
جالب است بدانید
سورنیانتس عمداً از تصویر سنتی سالومه اجتناب کرده و او را بدون سر حضرت یحیی ( ع ) تعمید دهنده به تصویر کشیده است. در برابر ما زنی با احساسات طوفانی و شور و هیجان ایستاده که سعی دارد آنها را با پایین انداختن نگاه خود پنهان کند. سورنیانتس، که استاد ارائه دقیق حالات روحی است، این احساسات را از طریق ساختار ترکیبی، ریتم خطوط و تزئینات، ژست چهره، نگاه و هماهنگی رنگ‌ها به نمایش می‌گذارد. زاویه دید از پایین، ترکیب‌بندی نامتقارن و ضربات قلم‌موی ریز که سراسر بوم را پر کرده است، همگی درام تصویر را تشدید کرده و آن را با لرزش‌های ناآرام پر می‌کند. این اثر هنری ارزشمند به درستی در زمره بهترین آثار جهان قرار دارد که به تصویر سالومه و به طور کلی چهره زن اختصاص یافته است.
مهم است بدانید
قبل از اینکه «سالومه» در گالری ملی جای بگیرد، مسیری طولانی را پیموده است؛ در سال ۱۹۰۸ در سی و چهارمین نمایشگاه پری‌ود‌ژینیکی‌ها، در سال ۱۹۱۳ در یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی مونیخ در «کاخ شیشه‌ای» و در سال ۱۹۱۴، پس از نمایشگاه نقاشان روسی در رم، به دلیل شروع جنگ جهانی اول، دیگر به سورنیانتس بازگردانده نشد. نامه‌ای از ماردیروس ساریان به لو کامنف، نماینده شوروی در ایتالیا، باقی مانده است که در آن از او درخواست می‌کند این نقاشی را به ارمنستان بفرستد. به لطف تلاش‌های ساریان، در سال ۱۹۲۹ «سالومه» سرانجام در گالری ملی ارمنستان جای گرفت.
فرآیند مرمت
به دنبال تغییرات و نوسانات آب و هوایی، پوسته‌های رنگی که روی سطح بوم «سالومه» ظاهر شده بود، اولین زنگ هشدار را به صدا درآورد، پس از آن ، این اثر بلافاصله به بخش مرمت و حفاظت گالری ملی ارمنستان منتقل شد.
در سال ۲۰۱۹، شورای مرمت‌گران به اتفاق آرا تأیید کرد که این نقاشی نیازمند مرمت اساسی است. این بوم ۱۱۲ ساله که بارها مورد مطالعه قرار گرفته بود، در نگاه اول رازهای بسیاری را پنهان کرده بود که بعدها مبنای کار مرمت قرار گرفت. این نقاشی آسیب‌های متعددی داشت؛ اعوجاج و ضعف بوم، پارگی لبه‌ها، ریزش جزئی رنگ و لایه زیرین در سطح بوم، آلودگی سطح، سایه زنی‌های قدیمی و اختلال در ترکیب‌بندی که به دلیل قاب‌بندی ایجاد شده بود، همگی نیاز به مداخلات مرمتی طولانی و جامع داشت.
در اولین بررسی مشخص شد که قاب در قسمت پایین ۳ سانتیمتر از لایه رنگی اصلی را پوشانده است. قاب چوبی غنی از تزئینات که این اثر برای سال‌ها در آن به نمایش درآمده بود نیز از انواع آسیب‌ها و آلودگی‌ها در امان نمانده بود. در چهار گوشه قاب، برخی از تزئینات گچی تضعیف شده یا از بین رفته و با رنگ برنزی پوشیده شده بودند. به این ترتیب، کار مرمت «سالومه» با قاب آغاز شد. با بازآفرینی تزئینات و افزودن به بخش‌های عمودی قاب، امکان حفظ این قاب ارزشمند و همچنین نمایش اثر بدون تغییرات ناخواسته در ترکیب بندی بوم فراهم شد.
به دنبال بررسی‌های بصری و آزمایش‌های مادی، انواع مواد رنگی شناسایی‌شده در لایه رنگی – رنگ روغن، تمپرا، مداد و مداد روغنی – تکنیک اجرای اثر را به دقت تعیین کرد و چالش‌های جدیدی پیش روی مرمت‌گران قرار داد…
اطلاعات بیشتر
شما می‌توانید اطلاعات بیشتری را هنگام بازدید از گالری ملی ارمنستان کسب کنید. در کنار بوم مرمت‌شده، ویدئوی خلاصه‌ای از فرآیند طولانی مرمت و عکس‌های کاری با توضیحات آنها به نمایش گذاشته شده است.
اولین سالن نمایشگاه، گوشه‌ای از کارگاه مرمت را بازآفرینی کرده و شامل میز کار، ابزارها و مواد لازم، بوم‌نگه‌دار و غیره است. از جالب‌ترین «نمونه‌های» این فضا، میکروسکوپ و چراغ فرابنفش هستند که به شما امکان می‌دهند بخش‌های مرمت‌شده، سایه‌زنی‌ها و سایر مداخلات روی اثر را شخصاً مشاهده کنید.
در نمایشگاه، نسخه قابل لمس «سالومه» نیز برای افراد کم بینایی و روشن دلان آماده شده است.