۱۰ کوه در ارمنستان که باید از آنها بالا رفت

 می‌گویند که کوه خُستُوپ، کوهی مقدس است و مردم به آن لقب «زاهد» داده اند .( کسی که که تا حدی در انزوا و بدور از جامعه زندگی می‌کند و میلی به تعلقات دنیوی ندارد) .بر اساس یکی از ریشه‌شناسی‌های نام آن، واژه “خُتو” در زبان هوری به معنای «نیایش» است. از دیرباز، این کوه مکانی برای نیایش و زیارت بوده و در دامنه‌اش، در نزدیکی چشمه‌ای به نام «کوزنی»، آرامگاه ژنرال گارگین نژده، از سرداران بزرگ ارمنی، قرار دارد.

بعد از چهار ساعت پیاده‌روی از پای کوه به تپه‌ای رسیدیم که پس از آن باید به سوی قله صعود می‌کردیم. از دیدن زیبایی‌های پیش رو نفسمان به شماره افتاده بود. منظره‌ای باشکوه در برابرم بود که سخت می‌شد چشم از آن گرفت، اما باید به سمت قله ادامه می‌دادیم. در اینجا می‌توان عظمت و منحصربه‌فردی کوه‌های سیونیک را به چشم دید؛ استوار و نفوذ ناپذیر همچون سربازانی که در دوردست‌ها صف بسته‌اند، شکوهمند و با غرور، نظاره‌گر حرکات ما بودند.

چه داستان‌ها و خاطرات بزرگی که این کوه‌ها در دل خود ندارند، از مردمان زیادی چون ما استقبال کرده، به داستان‌هایشان گوش سپرده و در سکوت بدون غرور و تکبر بدرقه‌شان کرده‌اند. اصطلاح «کور شدن از زیبایی» را فقط در خُستُوپ می‌توان به حقیقت درک کرد.  ما میهمان این کوه بودیم، مهمان نواز بود .خُستُوپ با سخاوتی کم‌نظیر، ما را افسون و مجذوب خود کرده بود. از صدای تحسین همسفرانم درمی‌یافتم که آنچه می‌دیدیم، تنها خیال نبود بلکه حقیقتی زنده بود.

ابرها همچون کودکان پرجنب‌وجوش، ما را احاطه کرده بودند. احساسات ما بر چهرهمان حک شده بود و گویی طبیعت نیز همراه با ما جشن می‌گرفت؛ با لطافت ابریشمی‌اش، ابرهای سفید به ما نزدیک‌ تر شدند و دیدمان را چون تارهایی نازک پوشاندند. نمی‌دانم چگونه شکوه خُستُوپ را به تو انتقال دهم؛ بارها و بارها در ذهنم رنگ‌ها و سایه‌هایی را برای توصیفش انتخاب می‌کنم، اما بی‌فایده است. این از آن مکان‌هایی‌ست که تنها می‌توان در سکوت درباره‌اش سخن گفت، و درک کرد.